درس خواندن...
قبل از انجام هر کاری باید بدانیم معنی و منظور آن کار چیست. برای آشنایی با مطالعه هم باید بدانیم مطالعه اصلا به چه معناست. تعریف مطالعه: مطالعه یک فرآیند شرطی و اکتسابی جهت افزایش معلومات است. در این تعریف واژه هایی به کار رفته که باید هر کدام را تعریف کنیم: فرآیند، شرطی و اکتسابی. فرآیند: فرآیند یعنی کاری مرحله به مرحله، روند. یعنی مطالعه باید دارای بخش‌های مختلفی مثل گرم‌کردن، ایجاد آمادگی، پیشمطالعه و... باشد. شرطی: شرطی یعنی اینکه این کار، شرایطی دارد. مهم ترین این شرایط «عادت کردن» است، یعنی در طول سال تحصیلی باید به یک روش خاصی عادت کرد. اکتسابی: اکتسابی یعنی چیزی که به دست می آوریم و می آموزیم. و اما بعد....
مکان مطالعه
1)
مکان ثابت: مکان مطالعه باید ثابت باشد و این جای ثابت باید ترجیحا پشت
میز باشد. مطالعه روی زمین، روی تخت یا در حال راه‌رفتن معمولا به درد
نمی‌خورد. حتی گذشتگان نیز روی زمین درس نمی‌خوانده‌اند و از میزهای کوچکی
برای کارهای نوشتنی و خواندنی خود استفاده می‌کرده‌اند.
2)
نور اتاق مطالعه: نور لامپ مهتابی زیاد مناسب نیست و نور چراغ مطالعه به
تنهایی هم مناسب نیست. بهتر است این دو را ترکیب کرد تا هنگام مطالعه،
ترکیب طیف زرد و سفید مانع خستگی چشم‌ها بشود. ضمنا هنگام مطالعه باید
پیرامونتان هم روشن باشد، نه اینکه فقط محلی که درس می‌خوانید روشن باشد.
3)
دمای اتاق مطالعه: دمای اتاق مطالعه باید حدود 25 درجه سانتی‌گراد باشد.
منظور این است که بتوانید با لباس راحتی در اتاق خود راحت باشید؛ ولی اگر
سرمایی هستید بهتر است لباس مناسب‌تری بپوشید و اتاق را زیاد گرم نکنید چرا
که یکی از عوامل حواس پرتی و ایجاد خواب‌آلودگی گرمای زیاد اتاق مطالعه
است.
4)
دکور اتاق مطالعه: دکور اتاق هرچه ساده‌تر و ثابت‌تر باشد بهتر است؛ به
عبارت بهتر، دائما دکور اتاق را تغییر ندهید. سعی کنید به یک وضعیت عادت
کنید. در ضمن چیزی که تداعی‌کننده خاطره خاصی باشد در اتاقتان نصب نکنید
مثل عکس، پوستر یا مجسمه ای که شما را یاد چیزی بیندازد. رو به دیوار قرار
بگیرید و درس بخوانید؛ چون هر قدر فضای دیدتان محدودتر باشد حواس‌‌تان کمتر
پرت می شود.
5)
برتری خانه بر سایر کتابخانه: بهترین جا برای درس خواندن منزل است ولی اگر
نمی‌توانید در خانه درس بخوانید- حالا به هر دلیل- چه به دلیل جمعیت زیاد و
سر و صدا، چه سکوت بیش از حد، میتوانید از کتابخانه‌ها و فرهنگسراها
استفاده کنید. فقط توجه داشته باشید که در کتابخانه، به جای خواندن درس
وقتتان را صرف امور دیگر نکنید، به عبارت دیگر وقت تلف نکنید.
6)
نقش موسیقی؟ درباره موسیقی نتایج ضد و نقیض فراوانی منتشر شده است که
خلاصه‌اش این است: درس‌خواندن با موسیقی گوش‌دادن جور در نمی‌آید. هر سخن
جایی و هر نکته مکانی دارد. پس سعی کنید اگر عادت دارید با موسیقی درس
بخوانید، حتما این عادت را کنار بگذارید و سعی کنید سر خود را شیره نمالید؛
چون بعضی‌ها می‌گویند برای دروس عمومی حواسمان پرت می‌شود ولی در موقع
تست‌زدن و مطالعه دروس اختصاصی، موسیقی مشکلی ایجاد نمی‌کند. خودتان بهتر
می‌دانید که ایجاد می‌کند! پس سعی کنید صادقانه درس بخوانید و با خود
روراست باشید تا موفق شوید.
زمان مطالعه
خیالتان
را راحت کنم. هیچ قانونی برای زمان مطالعه نداریم. هر وقت راحت بودید،
همان موقع بهترین زمان برای درس‌خواندن است. حالا ممکن است این زمان 3 صبح
باشد یا 12 شب. مهم این است که شما در چه زمانی راحت‌تر درس می خوانید. ولی
3 زمان در یادگیری خیلی مهم است که بهتر است در این زمان‌ها درس بخوانید:
اول صبح:
به دلیل اینکه تازه از خواب بیدار شده‌اید و ذهنتان مانع قبلی ندارد، آماده است و مطالب را به راحتی در خود نگه می‌دارد. پس در برنامه روزانه خود طوری عمل کنید که حتما اول صبح‌ها نیم یا یک ساعت بتوانید درس بخوانید. فقط دقت داشته باشید بلافاصله بعد از خواب، در یادگیری اختلال صورت می‌گیرد. حتما یک یا چند حرکت کششی انجام بدهید. آب‌میوه یا میوه‌ای میل کنید تا این اختلال برطرف شود و بعد درس خواندن را شروع کنید. بهتر است درس‌های سخت را اول صبح بخوانید. این درس سخت می‌تواند ریاضیات یا ادبیات باشد. بستگی به شما دارد.
آخر شب:
به
دلیل اینکه بعد از درس می‌خوابید و مانع بعدی ندارید، مطالب فرصت پیدا
می‌کنند تا از نیمکره راست که جایگاه حافظه کوتاه‌مدت است وارد نیمکره چپ
بشوند که جایگاه حافظه بلندمدت است. برای همین یادگیری افزایش پیدا می‌کند.
حیف است که شب‌ها جلوی تلویزیون بخوابید. سعی کنید روی دفتر و کتاب
خوابتان ببرد. آخر شب، درس‌های دوست‌داشتنی را بخوانید نه درس‌هایی که حکم
لالایی دارند و می‌خوانید و می‌خوابید.
دو
ساعت قبل از غروب آفتاب: به دلیل کاهش اشعه کیهانی و نوع رابطه خورشید با
زمین اختلال حواس کم می‌شود. پس سعی کنید این زمان را صرف امور پیش پا
افتاده نکنید. به طور مثال اگر می‌خواهید اتاقتان را مرتب کنید به جای قبل
از غروب بعد از غروب این کار را انجام دهید.
کی درس نخوانیم
با شکم پر درس نخوانید. بین شروع مطالعه و وعده‌‌های غذایی مثل نهار و شام حداقل نیم ساعت فاصله باشد.
با
شکم خالی درس نخوانید. اگر گرسنه‌اید ولی قسمتی از درستان هم مانده،
اشکالی ندارد یک میوه یا شیرینی میل بفرمایید؛ سپس برگردید و درستان را
بخوانید.
با اعصاب خرد درس نخوانید.
روش مطالعه
مطالعه
باید براساس یکی از سیستم‌های مطالعاتی باشد تا کارایی لازم را داشته
باشد. در زیر به یکی از کارآمدترین این سیستم‌ها می‌پردازیم:
سیستم مطالعاتی pqr5
این عبارت اول کلمات زیر است که در ادامه به شرح هرکدام می‌پردازیم:
مراحل قبل از مطالعه
پیشمطالعه
سوال‌گذاری
مراحل حین مطالعه
خواندن
خلاصه‌نویسی بعد از مطالعه
مرورکردن
تفکرکردن
تازه‌کردن مطالعه
قبل
از پرداختن به توضیح مراحل مطالعه لازم است نکات زیر را بدانید. این نکات
کمک می‌کنند تا یک حالت خوب را به مدت طولانی حفظ کنیم و خود را با آن
سازگار کنیم و مرتبا در تصمیمات جدیدمان دچار مشکل نشویم.
نحوه ایجاد عادت جدید
سنگ
بزرگ برندارید: برای گرفتن تصمیم جدید نباید از همان اول تصمیم های خیلی
بزرگ گرفت. بلکه باید از تصمیم‌های کوچک‌تر شروع کرد. یعنی دانش‌آموزی که
عادت ندارد درس بخواند، نباید یک برنامه روزانه 10 ساعته آغاز کند؛ بلکه
باید با یک برنامه 2 ساعته شروع کند تا بتواند این روند را ادامه بدهد
وگرنه منحنی این تغییرات، سینوسی خواهد شد و فرد یک هفته می تواند و یک
هفته نمی تواند.
از
بروز مشکل نترسید. در موقع ایجاد عادت جدید، کارایی فرد بین 21 تا 40 روز
کاهش پیدا می‌کند؛ یعنی هر فردی که می‌خواهد رفتار جدیدی را آغاز کند باید
بداند که در وهله اول نه تنها اتفاق مثبت خاصی نمی‌افتد بلکه اتفاقات منفی
نیز پیش می‌آید و راندمانش کم می‌شود. برای همین در فرهنگ شرقی عادت به
چله‌نشینی داریم یعنی اگر فرد می‌خواهد عادتی را در خود ایجاد کند حدود 40
روز باید ریاضت بکشد اما خوشبختانه از آنجا که نام انسان از دو ریشه انس و
نسیان گرفته شده است، وضعیت قبلیش را سریع فراموش (نسیان) می‌کند و به
وضعیت جدید عادت می کند (انس.)
منتظر نقطه آغاز برای شروع تحول جدید نباشید
«از
شنبه»، «از اول ماه»؛ اینها بدترین حرفهایی است که می‌شود برای آغاز یک
حرکت نو انتخاب کرد. واقعا سه‌شنبه یا جمعه چه گناهی کرده‌اند که هیچ‌وقت
به عنوان مبدا تغییر و تحولات قرار نمی‌گیرند.
هر
وقت خواستید تغییری در خود ایجاد کنید مثل رژیم‌گرفتن، نماز اول وقت
خواندن، درس خواندن و هر حرکت مثبت دیگری که به ذهنتان رسید بیهوده آن را
به تاخیر نیندازید و نگویید از شنبه یا از اول ماه این کار را شروع می کنم.
منبع:هفته نامه زندگی مثبت
